De Needse berg: ‘Het meest bijzondere zit er heel diep onder’

Dit jaar brengen we in Berkelland een Ode aan ons landschap. Omdat we met elkaar wonen en werken in een prachtige omgeving en daar best trots op zijn! Berkelland is mooi: vanaf het water, vanuit de lucht en op de grond. Dat vindt ook Martin Peterkamp van het Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid (IVN).

Het geologisch natuurpad

We spreken af bij het geologisch natuurpad op de Needse berg in Neede. “In de jaren 90 is dit pad al ontwikkeld, maar onlangs is het vernieuwd. Het geologisch deel is in kaart gebracht en er zijn nieuwe borden en opdrachten langs de route geplaatst” aldus Martin.

“Dit is een heel bijzonder gebied. Zoals de meesten wel weten, is de Needse berg eigenlijk niet echt een berg. Maar het gaat om de bijzondere dingen die je er vindt. De Needse berg is in de ijstijd over de kop geslagen. Daardoor liggen de oudste lagen bovenin.”

Vol enthousiasme vertelt Martin over de route en alles wat we onderweg zien. Hij merkt alles op, zo komen we onder andere trilzwammen, berkendoders en de salamonszegel tegen op de route. Martin weet er alles over te vertellen. Met een spiegeltje kijkt hij onder de paddenstoel, om zo te kunnen zien welk soort het is.

Jeugdherinnering

Maar waar komt die interesse voor het landschap nou vandaan? “Dat is al ontstaan toen ik een heel klein jongetje was. Toen was ik al geïnteresseerd in de natuur. Ik was graag buiten.” Martin is opgegroeid op een boerderij vlakbij dit gebied. De Needse berg was als het ware zijn achtertuin. Als kind is hij veel hier geweest en hij kent het gebied dan ook als zijn broekzak. “Ik speelde vroeger hier met mijn zusje buiten, als de trein er aan kwam (die reed destijds nog tot aan Hellendoorn) legden we stenen op de rails. Die stenen werden dan kapot gereden door de trein. Ik ruik nu nog de geur van de stenen als ze uit elkaar knapten.”

Kijk om je heen en geniet

Langs de route staan op meerdere plekken zichtschermen, een soort fotolijsten die een doorkijkje bieden op het landschap. Je kijkt prachtig ver weg langs de bossen, over de groene weilanden met in de verte een paar boerderijen. Martin weet precies te vertellen hoe het er vroeger uitzag en hoe het gebied zich door de jaren heen heeft ontwikkeld. De steenbakkerij, de ijzergieterij, Centraal station Neede en Noordijk, alles komt aan bod. Mooi Noordijk noemt hij het.

De gaten op de Needse berg zijn ontstaan door het afgraven. De klei en het vormenzand, voor de ijzergieterij, zit hier nog steeds in de grond. Vroeger werd het afgevoerd met een treintje met een kipkarretje. Deze staat ook langs de route, hij bevindt zich alleen op de verkeerde plek.

De Needse berg is een populaire plek voor mountainbikers. Heel begrijpelijk, vindt ook Martin, zolang ze op de paden blijven. “Want hier is wel veel kwetsbaar, dat wordt niet altijd gezien. Als het weg is, is het weg. Soms wordt wel geprobeerd iets te herstellen, maar sommige dingen komen gewoon niet meer terug. Dat is jammer.”

Landschapsbeheer

Naast zijn rol als gids voor het IVN, zet Martin zich ook in om het Berkellandse landschap mooi te houden. Hij is namelijk ook vrijwilliger bij het landschapsbeheer. 2 keer per jaar gaat hij met een groep vrijwilligers op pad om de paden bij te houden. Dit doet hij op de Needse berg, maar ook voor Staatsbosbeheer in het Needse achterveld. En in de periode van oktober tot maart gaat hij met een groep voor de gemeente op pad om de wilgen te knotten op Berkellands gebied. “In de zomer snoeien we zo’n 1200 wilgen. We verwijderen dan de waterloten van de stammen. En in de winter knotten we zo’n 600 tot 800 wilgen.”

“Maar naast mijn liefde voor de natuur vind ik het ook heel leuk om met mensen wat te doen. Je ontmoet mensen die je anders niet zou ontmoeten. Je hebt dezelfde interesse, het zijn immers allemaal natuurliefhebbers.”