Wanneer mag u stemmen?
Tweede Kamerverkiezingen
U mag stemmen bij een Tweede Kamerverkiezing onder de volgende voorwaarden
- U heeft de Nederlandse nationaliteit.
- U bent 18 jaar of ouder.
Heeft u de Nederlandse nationaliteit en bent u 18 jaar of ouder, maar verblijft u in het buitenland tijdens de Tweede Kamerverkiezingen? Dan kunt u stemmen vanuit het buitenland.
Provinciale Statenverkiezingen
U mag stemmen voor de Provinciale Statenverkiezingen onder de volgende voorwaarden:
- U heeft de Nederlandse nationaliteit.
- U bent 18 jaar of ouder.
- U woont in de provincie waarvoor de verkiezing plaatsvindt.
Eerste Kamerverkiezingen
De leden van Provinciale Staten kiezen de leden van de Eerste Kamer. U kunt deze leden dus niet direct kiezen. U doet dit wel indirect, doordat u de leden van Provinciale Staten kiest bij de Provinciale Statenverkiezingen.
Waterschapsverkiezingen
U mag stemmen voor het algemeen bestuur van de waterschappen onder de volgende voorwaarden:
- U heeft de Nederlandse nationaliteit of de nationaliteit van een ander land van de Europese Unie (EU). Of u heeft een geldige verblijfsvergunning.
- U bent 18 jaar of ouder.
- U woont in het werkgebied van het waterschap waarvoor de verkiezing plaatsvindt.
Gemeenteraadsverkiezingen
U mag stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen als u aan de volgende voorwaarden voldoet:
- U heeft de Nederlandse nationaliteit, de nationaliteit van een ander land van de Europese Unie (EU) of een geldige verblijfsvergunning en verblijft minimaal 5 jaar legaal in Nederland.
- U bent 18 jaar of ouder.
- U woont in een Nederlandse gemeente.
Verkiezingen Europees Parlement
U mag stemmen voor de leden van het Europees Parlement als u aan de volgende voorwaarden voldoet:
- U heeft de Nederlandse nationaliteit of de nationaliteit van een ander land van de Europese Unie (EU).
- U bent 18 jaar of ouder. Ook als u inwoner bent van Bonaire, Sint Eustatius of Saba en 18 jaar of ouder bent, mag u stemmen voor het Europees Parlement.
Woont u tijdens de Europese verkiezingen in een land dat geen lid is van EU? Dan kunt u stemmen vanuit het buitenland.
Woont u niet in Nederland, maar in een land dat wel lid is van de EU? Dan kunt u ook stemmen vanuit het buitenland of vanuit het EU-land waar u woont.
Kiesrecht voor mensen met een beperking
Mensen met een verstandelijke beperking mogen gebruik maken van hun kiesrecht. Dit is een individueel recht. Dit betekent dat mensen zelfstandig hun stem kunnen uitbrengen. Andere mensen mogen hen niet beïnvloeden. Zij mogen geen hulp bieden in het stemhokje. Buiten het stemhokje mogen andere mensen wel uitleg geven, maar de kiezer moet zijn stem alleen uitbrengen.
Mensen met een lichamelijke beperking mogen zich bij het stemmen laten ondersteunen. Bijvoorbeeld blinden en slechtzienden en mensen met Parkinson.
Uitgesloten van kiesrecht
Een rechter kan bij bepaalde misdaden een gevangene uitsluiten van het kiesrecht. Dit is een bijzondere maatregel bij de opgelegde straf. In de praktijk komt dit niet vaak voor. Mensen die zijn uitgesloten van het kiesrecht ontvangen als er een verkiezing is geen stempas.
Gevangenen of mensen in een huis van bewaring mogen in principe wel stemmen, maar doen dit meestal per volmacht. Omdat ze niet zelf naar een stemlokaal mogen, laten ze iemand anders voor hen stemmen. Dit is geregeld in de Kieswet.